Handel

Handel, usługowy dział gospodarki narodowej, wyodrębniony w społecznym podziale pracy, którego zadaniem jest organizowanie dostaw towarów z produkcji i prowadzenie sprzedaży w celu zaspokojenia popytu (przemieszczanie towarów od producenta do konsumenta). H. rozporządza kadrami zawodowych pracowników, środkami materialnymi i aparatem organizacyjnym, umożliwiającym wykonywanie tych zadań. W procesie reprodukcji h. realizuje fazę wymiany przez transakcje kupna-sprzedaży towarów, oddziałuje też na produkcję, podział i konsumpcję, tj. pozostałe fazy reprodukcji, które bez h. nie mogłyby funkcjonować. H. przejmuje bowiem towary od producentów, przekazując im informacje płynące ze sfery konsumpcji, wpływając w ten sposób na ilość, jakość i asortyment towarów w celu dostosowywania podaży do popytu; odprowadza towary do nabywców ostatecznych, w zasadzie do konsumentów indywidualnych, którym w zależności od ich dochodów umożliwia zakupy zaspokajające potrzeby (wymiana wartości pieniężnych na wartości użytkowe). H. przyczynia się tym do realizacji podziału i konsumpcji oraz stwarza bodźce do wydajniejszej pracy, zwiększającej zarobki pracowników. Łącznie z tym usługi świadczone klientom przez personel punktów sprzedaży, sprawność organizacji h. oraz poziom techniczny i estetyczny środków jego pracy (np. lokali sklepowych, urządzeń służących pracownikom h.), określają poziom kultury h., który jest ważnym czynnikiem współżycia społecznego. H. w ustroju kapitalistycznym jest odbiciem kapitalistycznych stosunków produkcji i uczestniczy w ich utrwalaniu i rozwoju. W socjalizmie h. zmienia swój charakter. H. socjalistyczny ukształtował się opierając się na socjalistycznym sposobie produkcji, którego podstawą jest własność społeczna oraz planowość działania i rozwoju. Osiągnięcie zysku nie stanowi celu działania h. socjalistycznego, jego podstawowym celem jest jak najlepsze zaopatrzenie konsumentów w towary. Wyniki finansowe jego działania są przeznaczone na cele gospodarcze i kulturalne całego społeczeństwa. H. wzmacnia socjalistyczne stosunki produkcji, wypiera zbędny h. prywatny i pogłębiając opanowanie rynku zapobiega obrotowi spekulacyjnemu.