System

System, zestawienie lub całość złożona z części. S. nazywa się taką całość, która składa się z części o nieograniczonej liczbie uporządkowanych i stojących w określonych relacjach względem siebie. Stosunki zachodzące między częściami, nazywanymi podsystemami, należą do pojęcia struktury s. W dziedzinie zarządzania mniej istotne jest pojęcie „s.” jako zbioru zasad lub metod postępowania, bardziej natomiast jako pewnej całości wyodrębnionej z otoczenia (np. przemysłu z całej gospodarki, kombinatu z branży, instytutu z całego zaplecza naukowo-badawczego, gniazda z wydziału). Podział całości na części ma duże znaczenia dla procesu zarządzania. Jeszcze ważniejsze są jednak połączenia części i ich wzajemnie uwarunkowane funkcjonowanie. Często zamiast pojęcia „s.” używa się pojęcia „układ”; części nazywa się wówczas podukładami. Pojęcie to jest mniej wieloznaczne niż pojęcie „s.”, który oznacza nie tylko całość podzieloną na części, lecz również zestawienie, zbiór reguł lub metod. S. w gospodarce nazywa się zbiór obiektów wyróżniających się pewnymi cechami i dysponujących pewnymi relacjami wzajemnie je wiążącymi. Relacje te mogą mieć różnorodny charakter: logiczny, przyczynowy itd. Organizacje natomiast można nazwać układami, ponieważ są: 1. wyodrębnione z otoczenia; 2. podzielone na pewną liczbę podsystemów (części, komórek); 3. spójne, tzn. że nie mają składników izolowanych. S. (układy) dzieli się na klasy wg różnych kryteriów, np. kryterium złożoności (układy proste, złożone i szczególnie złożone). Rodzaj transformacji wejść na wyjścia jest również podstawą kryterium klasyfikacyjnego (deterministyczne, stochastyczne itd.). Innym kryterium podziału może być sposób działania korekcyjnego. Istnieje wiele kryteriów podziału układów na klasy, bardzo użytecznych przy projektowaniu organizacji gospodarczych, a zwłaszcza struktur organizacyjnych i s. planowania i kontroli.